Samen sterk voor gezonde voeding in het buitengewoon onderwijs

Hoe maak je van gezonde voeding meer dan een leuk projectje op school? Hoe zorg je ervoor dat het écht leeft – bij het hele schoolteam, bij de ouders én bij de kinderen zelf? Vier Gentse scholen uit het buitengewoon basisonderwijs bogen zich samen over deze vragen tijdens inspirerende intervisiemomenten.

Het doel van deze intervisie was helder: scholen buitengewoon onderwijs met elkaar in gesprek laten gaan over hoe zij gezonde voeding een plek geven binnen hun werking, met concrete voorbeelden uit de praktijk, gedeelde uitdagingen en frisse ideeën voor ondersteuning. De focus lag op acties die haalbaar zijn binnen de unieke context van het buitengewoon onderwijs, waar zorg, structuur én creativiteit hand in hand gaan.

Tijdens de intervisies gingen we dieper in op drie centrale vragen. Elke vraag werd verkend via post-its, groepsgesprekken en gezamenlijke reflectie. Het resultaat? Een schat aan ideeën en inzichten die we graag delen.

Hoe krijg je het hele schoolteam mee?

Een gedragen gezondheidsbeleid begint bij het schoolteam. Verschillende scholen deelden hoe zij stap voor stap draagvlak opbouwen:

• Gezonde week organiseren, elk jaar opnieuw, helpt om het thema levendig te houden. Ook leerkrachten die eerst wat afwachtend waren, haken zo stilaan aan.

• Een werkgroep ‘gezondheid’ zorgt voor continuïteit en opvolging.

• Vormingsmomenten op personeelsdagen maken het thema tastbaar, bijvoorbeeld met een diëtiste of een spreker van Rikolto.

• Kleine dingen maken het verschil: samen fruit eten in de leraarskamer, duidelijke afspraken in het schoolreglement, of een bevraging over de noden van het team.

Toch blijven er ook struikelblokken: uiteenlopende opvattingen over wat gezond is, werkdruk, en de uitdaging om het thema structureel te verankeren. Scholen gaven aan nood te hebben aan praktische inspiratie, zoals lesfiches en visuele materialen, én aan vorming op maat van het buitengewoon onderwijs.

Hoe betrek je ouders?

Ouders zijn belangrijke partners in het gezondheidsbeleid. Maar hoe bereik je hen als ze weinig op school komen of als er taalbarrières zijn? Deze acties bleken alvast succesvol:

• Gezonde ontbijtjes aanbieden voor kinderen én ouders.
• Soepstandjes tijdens oudercontacten, met flyers over gezonde brooddozen.
• Kookworkshops met ouders en kinderen, al vergt dit soms wat extra organisatie.

Uitdagingen zijn er ook: veel kinderen komen met de bus, ouderparticipatie is soms beperkt, en er is nood aan visueel en vertaald materiaal. Toch blijkt: waar ouders wél betrokken worden, groeit het bewustzijn en verandert het eetgedrag thuis mee.

Hoe hou je rekening met culturele eetgewoontes?

Een gezonde school is ook een inclusieve school. Dat betekent: oog hebben voor de culturele diversiteit in eetgewoontes, en dit respectvol integreren in het voedingsbeleid. Enkele inspirerende voorbeelden:

• Vegetarische warme maaltijden voor iedereen: één beleid voor alle kinderen, zonder discussies.
• Gesprekken bij inschrijving over voedingsvoorkeuren, zodat er van bij de start duidelijkheid is.
• Themaweken rond wereldkeuken of koken met ouders van verschillende achtergronden.
• "Kleur in de doos"-acties, waarbij kinderen uitgedaagd worden om een kleurrijke en gevarieerde brooddoos mee te brengen.

De balans tussen gezond én cultureel gepast blijft soms zoeken. Maar door in te zetten op open communicatie, dialoog en wederzijds respect, lukt het scholen om stap voor stap vooruit te gaan.

Wat nemen de scholen mee?

De intervisie werd afgerond met een reflectiemoment: wat neem je mee naar je school? Elke school formuleerde een concrete actie voor de komende maanden, en er werden plannen gesmeed voor een volgende editie.

Deze intervisies tonen vooral dat gezonde voeding niet per se groots of ingewikkeld moet zijn. Kleine acties, gedragen door het team, versterkt door ouders en afgestemd op de leefwereld van kinderen, maken echt het verschil.