Goed eten op school
Gezonde en duurzame voeding op elke school. Van klas tot refter.
.png)
Gezonde en duurzame voeding op elke school. Van klas tot refter.
Goed eten op school is van cruciaal belang voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen en jongeren. Het draagt bij aan betere schoolprestaties, een gezondere levensstijl en een beter welzijn. Scholen zijn de ideale plek om kinderen van jongs af aan bewust te maken van het belang van gezonde en duurzame voeding. Rikolto werkt samen met scholen en partners uit heel Europa om van goed eten op school het nieuwe normaal te maken. Ontdek hoe onze programma’s bijdragen aan een positieve voedingsomgeving en het welzijn van leerlingen versterken.
Ongezonde eetgewoonten hebben een negatieve invloed op de gezondheid van kinderen en kunnen leiden tot obesitas en andere gezondheidsproblemen. De kindertijd is bepalend voor de ontwikkeling van levenslange eetpatronen. Het is dus van cruciaal belang dat kinderen al van jongs af aan gezonde eetgewoonten ontwikkelen, zodat ze alle voedingsstoffen binnenkrijgen die nodig zijn voor hun lichamelijke en cognitieve ontwikkeling. In Vlaanderen zijn de cijfers echter alarmerend. Steeds meer kinderen en jongeren kampen met overgewicht: in ons land is dat maar liefst 1 op 5 (bron: HBSC).
.png)
Een gezond en duurzaam voedingsaanbod op school is essentieel voor de fysieke en mentale ontwikkeling van leerlingen. Talrijke onderzoeken tonen aan dat een evenwichtig aanbod bijdraagt aan betere concentratie, algemeen welzijn en bijgevolg betere schoolprestaties (bron: Public Health Nutrition). Bijkomend onderzoek toont bovendien aan dat leerlingen die op regelmatige basis toegang hebben tot een gezond aanbod, vaker hun schoolcarrière afronden en doorstromen naar het hoger onderwijs (bron: School Food Matters).
Goed eten op school is in het belang van alle kinderen, maar het is extra belangrijk voor leerlingen die opgroeien in kansarmoede. Het is voor gezinnen in armoede om verschillende redenen moeilijker om voor gezonde voeding te kiezen en de kinderen en jongeren hebben vaker last van overgewicht dan hun leeftijdsgenoten (bron: Vlaams Instituut Gezond Leven). Een toegankelijk voedingsaanbod op school, al dan niet gratis of gesubsidieerd, kan gezinnen financieel ontlasten en geeft leerlingen gelijke kansen op (academisch) succes (bron: Urban Health; School Food Matters).
.png)
Kinderen brengen het grootste deel van hun tijd door op de schoolbanken. Dat maakt van een schoolomgeving de plek bij uitstek om levenslange gezonde eetgewoonten aan te moedigen. Door in te zetten op een gezond, duurzaam voedingsaanbod op school kunnen we alle kinderen, ongeacht socio-economische achtergrond, bereiken en hen gelijke kansen geven. Gezonde voeding op school gaat echter verder dan alleen het aanbod. Om echte impact te realiseren, moeten leerlingen ook over de nodige voedselvaardigheden beschikken zodat ze begrijpen waarom dat zo belangrijk is – zowel voor henzelf als voor de planeet. Dat vraagt om een structurele aanpak, waarbij gezonde voeding een vanzelfsprekendheid wordt – ook buiten de schoolmuren.
Rikolto zet zich wereldwijd in voor goed eten op scholen. Samen met lokale gemeenschappen en partners voeren we voedingsprogramma’s uit die nu al 626.000 leerlingen in 3.000 scholen bereiken. We helpen scholen om een eetomgeving te creëren waarin gezondheid, welzijn en duurzaamheid centraal staan.
Bij Rikolto geloven we in de kracht van een Whole School Food Approach (WSFA), een integrale aanpak waarmee we leerlingen gezondere en duurzamere voedingskeuzes willen bieden op lange termijn. We ontwikkelden de WSFA als Belgische partner van het Europese SchoolFood4Change-project, een consortium van steden uit 12 Europese landen die samen actief werk willen maken van goed eten op school.
Onze aanpak focust niet enkel op een gezond en toegankelijk voedingsaanbod, maar wil ook het bewustzijn over voeding vergroten, duurzame landbouw stimuleren en de lokale gemeenschappen betrekken. We werken daarvoor samen met scholen, ouders, overheden, lokale boeren en voedingsproducenten om een positieve verandering teweeg te brengen. De Whole School Food Approach rust op de volgende vier pijlers:
Elke school is uniek. We passen onze aanpak daarom aan op maat van de noden en beschikbare middelen van de school. Van ontbijtkarretjes en seizoensgebonden fruitmomenten tot voedzame soepen en solidariteitsmechanismen – we zorgen ervoor dat goed eten voor iedereen de makkelijkste keuze wordt.
Onze volgende stap? Kwaliteitsvolle warme maaltijden op scholen weer een vaste plek geven. In 2021 publiceerde de Europese Raad een aanbeveling (European Child Guarantee) waarin staat dat elk kind minimum 1 gezonde maaltijd per dag zou moeten aangeboden krijgen. Rikolto wil die aanbeveling omzetten in realiteit voor alle Vlaamse scholen. Want goed eten zou geen privilege mogen zijn.
Goesting gekregen om ook op jouw school het verschil te maken voor de komende generaties? Onze startersgids GoodFood@School ‘Smakelijk Leren’ helpt je op weg om de eerste stappen te zetten naar een ‘Whole School Food Approach’. Download de gratis startersgids.
Wereldwijd groeien steden pijlsnel. Tegen 2050 zal 70% van de wereldbevolking in een stad of verstedelijkt gebied wonen. Dat betekent dus ook meer kinderen en jongeren op de schoolbanken, en elk van hen heeft recht op goed eten. Hoe stemmen we onze aanpak af op de specifieke noden van elke school of regio?
In België focust onze aanpak zich op scholen in Leuven, Gent en Antwerpen. Rikolto faciliteert een interstedelijk netwerk van 10 Vlaamse steden dat de uitdaging aangaat om van gezonde, duurzame en betaalbare voeding op school de norm te maken. We onderzoeken samen hoe we het thema overal op de agenda kunnen zetten én houden, en hoe we alle bestuurlijke niveaus meekrijgen in het verhaal.
In het verleden werkten we met zogenaamde School Food Labs, pilootscholen die samen met Rikolto een tweejarig traject doorliepen om het voedselbeleid bij hen te verbeteren. De scholen konden steeds onderling hun ervaringen uitwisselen en van elkaar bijleren. Dat heeft elke stad de kans gegeven om haar eigen dynamiek te ontwikkelen, op maat van haar scholen en inwoners, om zo de beste manier te vinden om duurzame en gezonde voeding de normaalste zaak van de wereld te maken ...
In Leuven kregen heel wat basisscholen de kans om hun eigen project rond gezonde voeding uit te werken en in te dienen. De geselecteerde projecten konden rekening op een subsidie en extra ondersteuning. Een van die scholen was basisschool Pee & Nel. Zij stelden vast dat een groot aantal leerlingen niet ontbeten en startten met ontbijtbarretjes gevuld met gezonde voedseloverschotten van een lokale partner.
Ook de Gentse scholen maken volop werk van goed eten op school. Ondertussen startten maar liefst 10 Gentse scholen het eenjarige GoodFood@School-traject naar een gezonder en duurzamer voedselbeleid. In Don Bosco Zwijnaarde bijvoorbeeld onderhouden leerlingen van de eerste graad mee de moestuin op school en mogen de leerlingen voortaan zelf hun groenten opscheppen tijdens de middag, wat heel wat voedselverspilling tegengaat.
Goed eten op school staat ook in Antwerpen mee op de agenda. Zo experimenteerden we samen met Foodsavers van de stad Antwerpen met smoothies van groente- en fruitoverschotten. Dat garandeert niet alleen minder voedselverspilling maar ook nog eens betaalbare prijzen, waardoor elk kind een gelijke toegang heeft tot voedzame voeding.
Rikolto is een internationale netwerkorganisatie en is actief in maar liefst 18 landen wereldwijd. In elk land ligt de focus uiteraard wat anders, maar één ding staat overal vast: we willen van gezonde, duurzame en voedzame voeding de standaard maken op scholen, van in Zweden tot in Vietnam. In Hanoi werkten we bijvoorbeeld samen met een aantal middelbare scholen om mee de strijd aan te gaan met onevenwichtige eetpatronen, die maar al te vaak leiden tot overgewicht en obesitas. Ons team in Senegal ontwikkelt een gelijkaardige aanpak met scholen in Dakar. In het Europese SchoolFood4Change-project werken 16 steden in 12 EU-landen samen om duurzame criteria voor overheidsaanbestedingen van voeding uit te werken. Daarnaast krijgen koks en kantinepersoneel extra opleiding. Tot slot wordt er gewerkt aan een integrale benadering van voeding op school, waarbij de ganse gemeenschap rond de school betrokken wordt.
.png)