Minister van Landbouw en Voeding Jo Brouns stelde op 30 november tijdens de voedseltop in Roeselare de tekst van de Vlaamse Voedselstrategie voor. Hij lanceerde er ook diverse voedseldeals, waaronder verschillende actoren hun schouders willen zetten om op korte termijn al concrete resultaten te kunnen boeken. Rikolto droeg als lid van de Vlaamse Voedselcoalitie bij aan de voedselstrategie en zal ook verder werken aan enkele van de voedseldeals. Toch stipt collega Gert Engelen ook enkele valkuilen aan.
De Vlaamse voedselstrategie, ook bekend als Go4Food, vormt de basis om in Vlaanderen aan een beter voedselsysteem te werken dat zowel de draagkracht van de planeet respecteert als sociaal rechtvaardig is. Urgente uitdagingen moeten aangepakt worden. Denk aan een eerlijk landbouwinkomen, gezonde voeding, klimaatverandering, voedselverliezen en voedselongelijkheid. De strategie bouwt voort op de inspanningen op internationaal, nationaal en lokaal vlak.
De strategie is opgebouwd rond vier pijlers:
Onder deze pijlers zijn negentien strategische doelstellingen en een pak werkpaden geformuleerd, zoals voedselomgevingen creëren waarin gezonde en duurzame keuzes de gemakkelijkste keuzes zijn, een voedselcultuur nastreven waarin elke burger voedselgeletterd is, samenwerking en vertrouwen in de keten versterken, een klimaatneutraal en klimaatslim voedselsysteem en verbinden van mens, omgeving en voedsel.
Elf voedseldeals moeten op korte termijn een hefboom te zijn om meerdere doelstellingen te bereiken en vullen leemtes die zich voordoen. Voor elke deal zijn er al concrete acties opgestart. In de komende maanden worden de voedseldeals nog verfijnd en aangevuld.
Deze strategie was enkel mogelijk door de ontwikkeling van een breed draagvlak. Er werd gewerkt met een heuse voedselcoalitie, opgebouwd uit vertegenwoordigers van agrovoedingsketen, middenveld, onderzoek en beleid. Deze voedselcoalitie wordt ook betrokken bij de uitvoering en realisatie van de strategie.
De Vlaamse voedselstrategie staat niet alleen. Binnen het Vlaamse voedselverhaal is er ook steun verleend aan voedselveranderaars die geselecteerd werden tijdens de Go4Food-ideeënoproep in de zomer van 2021 of de oproepen rond eiwitten en data in de landbouw. Ze werken bijvoorbeeld rond de problematiek van lege brooddozen op school, ondernemerschap in duurzame voeding, oogstaandelen in de akkerbouw of microbiële eiwitten. Om te tonen wat er nu al gebeurt op het terrein, openden zes innovatieve en duurzame bedrijven of organisaties (Agropolis, BonMush/BonRill, Depot Margo, ILVO’s Food Pilot, Inagro’s Agrotopia en landbouwbedrijf Heirbaut) vandaag hun deuren voor het publiek.
Gert Engelen droeg voor Rikolto bij aan de voedselstrategie. Hij ziet kansen, maar ook valkuilen. “Systeemverandering komt er vaak in tijden van crisis. Hoe moeilijk ook, het huidige tijdsgewricht kan misschien wel een noodzakelijke duw geven. Onze ervaring leert dat steden een hanteerbaar niveau zijn om aan systeemverandering te werken. Ze zijn groot genoeg om beleidsverandering teweeg te brengen en klein genoeg om nieuwe concepten uit te proberen. Zo kan je een wetgevende uitzonderingsruimte creëren om bijvoorbeeld te experimenteren met modellen voor eerlijke prijsvorming.”
Toch is Gert ook kritisch voor het beleid en het gebrek aan investeringen dat in het vooruitzicht wordt gesteld. “Ik ben teleurgesteld dat er geen middelen tegenover de voedseldeals staan. Ze worden nochtans gepositioneerd als de gangmakers voor de voedselstrategie. We missen ook ambitieuze doelstellingen in de strategie. Daardoor dreigt de strategie voorbij te gaan aan de schaal van de uitdagingen waar onze landbouw- en voedingssector voorstaat.”
Lees meer over de Vlaamse Voedselstrategie...