Lidl lanceert een nieuwe chocolade (en daar heeft Rikolto iets mee te maken)

Lidl lanceert een nieuwe chocolade onder hun huismerk: Way to Go. “Super fairtrade” noemen ze het zelf. Waarom? En wat heeft Rikolto ermee te maken? Dat vragen we aan collega Bram Markey, die het project mee op de rails zette.

Bram, er is gelukkig al veel fairtradechocolade. Wat maakt deze nu zo bijzonder?

Bram Markey

Het fairtradelabel garandeert je als consument dat de cacao onder strenge sociale en ecologische voorwaarden geteeld wordt. Bovendien zijn producenten verzekerd van een minimumprijs, wat in de volatiele cacaomarkt een enorme plus is.

Met de Way to Go-chocolade gaat Lidl nog een stap verder. Lidl investeert namelijk ook rechtstreeks in 440 boeren van de Ghanese boerencoöperatie Kuapa Koko. Het bedrag dat Lidl investeert, en het aantal boeren dat hiermee bereikt kan worden groeit mee met het aantal ton cacao dat Lidl afneemt. Om die ambitie waar te maken, werken Lidl, Rikolto en Fairtrade Belgium samen.

Wat is dan de rol van Rikolto?

De boerencoöperatie Kuapa Koko heeft het voorbije jaar een plan opgesteld om een antwoord te geven op de belangrijkste uitdagingen van de producenten. Het diversifiëren van de inkomens van de boeren en het professionaliseren van het productieproces, zijn daarbij de twee belangrijkste pijlers. Daarbij zullen onze collega’s van Rikolto ondersteuning bieden.

Het gaat dan bijvoorbeeld om het opleiden van experten onder de boeren die zorgen dat als er gewasbeschermingsmiddelen gebruikt worden, dit volgens de strengste normen gebeurt.

Om boeren niet enkel afhankelijk te maken van cacao, is het belangrijk dat ze hun inkomstenbronnen diversifiëren. We zullen dus helpen om andere gewassen, zoals rijst, te telen en die succesvol op de markt te brengen.

Kunnen boeren dan niet genoeg verdienen met hun cacao dankzij dit contract met Lidl?

Sommige wel, andere niet.

Cacao is goed als ‘cash crop’, om geld in het laatje te brengen. Maar het is altijd een goed idee om daarnaast andere inkomsten te hebben, want de prijs van cacao kan rare sprongen maken. Als je ook rijst teelt, kan een boer of boerin er de familie mee voeden en de overschot verkopen.

Veel boeren telen bovendien cacao op een kleine oppervlakte. Zelfs als ze een zeer goede prijs zouden krijgen voor die cacao, dan nog verkopen ze te weinig om ervan te leven. Ook dan is het noodzakelijk om enerzijds je productiviteit te verbeteren, maar daarnaast ook andere activiteiten op te zetten.

Hoe garanderen we dan dat boeren in deze samenwerking toch een goed inkomen verdienen?

Daarvoor kijken we in deze samenwerking niet enkel naar een correcte vergoeding voor de cacao, maar streven we naar een “living income”: een inkomen dat toegang tot voeding, water, huisvesting, onderwijs en gezondheidszorg garandeert. We kijken dus niet enkel hoe we producenten meer kunnen laten verdienen met cacao, maar ook hoe ze hun totale inkomen kunnen verbeteren en hun risico’s spreiden. Het is net hierin dat Lidl zal investeren.

"We kijken niet enkel hoe producenten meer kunnen verdienen met cacao, maar ook hoe ze hun totale inkomen kunnen verbeteren."

Rikolto maakt al een tijdje deel uit van de Living Income Community of Practice. Living Income is een relatief nieuw concept dat binnen deze beweging gegroeid is, precies vanuit het besef dat het voor een kleinschalige landbouwer vaak niet volstaat om een minimumprijs te garanderen voor een cashcrop zoals bijvoorbeeld koffie of cacao.

Het is nog een pril concept, dat maar met mondjesmaat in de praktijk wordt gebracht. Dit project is dus ook een belangrijke test case. Rikolto zal daarom een systeem opzetten om nauwgezet op te volgen of onze aanpak werkt.

Voor Lidl is deze samenwerking een grote stap, maar ook voor Rikolto

Zeker. Op zich is het werk dat we doen niet nieuw. Dat is de kern van wat onze teams elke dag doen. Maar het is wel de eerste keer dat we samenwerken met Lidl in een ketenproject. Tot nog toe hadden we dit soort samenwerking enkel met Colruyt Group.

Een tweede nieuwigheid is het land: Ghana is voor ons nieuw terrein. Daar hadden we tot nu toe geen Rikolto-collega's.

Tot slot is het ook de eerste keer dat we met een internationaal team aan een dergelijk ketenproject werken. Voorheen waren we in de eerste plaats per regio georganiseerd. Nu hebben we een team dat al onze cacao-experten van over de hele wereld verenigt, onder leiding van onze Ghanese collega Abdulahi Aliyu. Zelfs al is dit een nieuw land, de expertise over cacao die we in de organisatie hebben, kan zo ook in Ghana ingezet worden.

Eind 2018 tekende Rikolto mee het Beyond Chocolate-charter. Is deze samenwerking daar nu een gevolg van?

Absoluut. Met dat charter streeft de Belgische chocoladesector om tegen 2025 naar honderd procent duurzame geproduceerde chocolade te gaan en tegen 2030 naar een leefbaar inkomen voor alle cacaoboeren. Het team binnen Lidl België rond duurzaamheidsmanager Philippe Weiler, heeft dit charter als kader gebruikt om een ambitieuze agenda voor Lidl uit te werken.

Het mooie is dat het team de ambitie heeft om de inspanningen uit te breiden binnen de Lidl Group. Dat geeft het potentieel om de Way to Go-chocolade en het hele model erachter, fors uit te breiden zodat nog veel meer producenten kunnen vooruit gaan. Zo ligt de chocolade nu ook al in de Nederlandse supermarktrekken.

Ondanks alle kritiek die je altijd kan hebben, is het prettig om te zien dat binnen de muren van grote supermarkten steeds meer mensen hun nek uitsteken en samen willen werken om de structurele problemen aan te pakken in onze voedingssector. Ze dagen ook ons uit om altijd sterker voor de dag te komen.