Jongeren als sleutel van de toekomst
Wereldwijd vergrijzen plattelandsgemeenschappen: de gemiddelde leeftijd van een landbouwer evolueert naar 60 jaar. Jongeren trekken steeds vaker naar stedelijke gebieden bij gebrek aan aantrekkelijke werkgelegenheid en kwaliteitsvolle voorzieningen op het platteland. Hun ouders vertellen hen dat ze een zware baan in de landbouw moeten vermijden. Diegenen die zichzelf wel als boer zien, vinden het niet gemakkelijk om land te vinden voor hun activiteiten. Ofwel is de investering te groot, ofwel hebben ze moeite om echt hun eigen dingen te doen, los van familie of bestaande structuren. Jonge ondernemers hebben beperkte toegang tot financiering om hun eerste investeringen te doen, ze hebben geen onderpand en ‘track record’ om banken te overtuigen. Bovendien zijn jongeren vaak niet vertegenwoordigd in het leiderschap en het beleid van coöperaties.
De toegenomen migratie naar stedelijke gebieden stelt steden ook voor nieuwe uitdagingen, aangezien de vraag naar voedsel in de stad hierdoor toeneemt. Hoe kunnen we deze beide uitdagingen, die zo nauw met elkaar verbonden zijn, aanpakken? Hoe kunnen we als samenleving het potentieel van jonge boeren en voedselondernemers benutten?
Voor Rikolto betekent investeren in jongeren investeren in de toekomst van onze voedselsystemen: zij zijn de leiders die verandering in voedselsystemen op gang trekken door innovatie en frisse ideeën in te brengen.
De participatie van jongeren (die wij definiëren als 18-35 jaar) is een transverhaal thema doorheen onze algemene programma strategieën: duurzame productie, inclusieve markten en stimulerende omgevingen.
Ten eerste kijken we, op het niveau van duurzame productie, verder dan de landbouwbedrijven. We kijken naar het hele voedselsystemen, op zoek naar zinvolle werkgelegenheid voor jongeren. We creëren kansen in plattelandsgebieden voor jonge mensen om met hun innovatieve ideeën nieuw leven te blazen in bestaande waardeketens. Die ideeën kunnen variëren van productie tot verwerking, marketing en kwaliteitscontrole tot het opzetten van eigen startups. We ondersteunen ook boerenorganisaties om betrouwbare zakenpartners te worden en duurzame landbouwpraktijken toe te passen. Dit betekent ook dat ze jongeren betrekken bij de organisatie en hen een plek geven in het bestuur.
Ten tweede werken we aan inclusieve markten die ruimte geven aan jonge ondernemers. Rikolto zet voedselincubators op in steden over de hele wereld. Daar vinden jongeren op het platteland en in de stad de middelen om hun ideeën om lokale voedselsystemen duurzamer te maken, om te zetten in realiteit. Op het platteland ondersteunen we jonge ondernemers bij het opzetten van bedrijven die diensten verlenen aan boeren, zoals snoeien of irrigatie.
Ten derde werken we aan een stimulerende omgeving die jonge mensen in de agrovoedingssector ondersteunt om hun uitdagingen aan te pakken. We brengen universiteiten, landbouworganisaties, ngo’s, bedrijven en overheden samen, zodat zij elk op hun niveau de kansen voor jongeren ondersteunen. We slagen daarin dankzij ons wijdvertakte netwerk in plattelandsgebieden, onze banden met steden en spelers doorheen het voedselsysteem, waaronder beleidsmakers.
Vergeten we dan oudere generaties landbouwers en ondernemers? Allerminst. Centraal staat de samenwerking tussen generaties om succesvolle opvolging te garanderen.
We richten ons vooral op het creëren van kansen voor jonge producenten en ondernemers, waarbij stedelijke consumptie en de voedselproductie op het nabije platteland beter met elkaar verbonden worden. Wanneer we bijvoorbeeld boerenorganisaties begeleiden in hun professionaliseringstraject, besteden we bijzondere aandacht aan de kansen voor jongeren binnen deze organisatie.
Het kan ook de vorm aannemen van incubators voor jonge ondernemers met een droom om een bedrijf te ontwikkelen rond duurzame of gezonde voeding. In onze Generation Food-projecten in Tanzania, Oeganda, Burkina Faso, Ecuador en België vinden jongeren uit de stad en van het platteland de instrumenten om hun bedrijfsideeën voor de verduurzaming van lokale, stedelijke voedselsystemen een vliegende start te geven. Dankzij die incubators ontstaan duurzame voedingsbedrijven die de vraag naar gezonde voeding in steden stimuleren en er een kwaliteitsvol aanbod tegenover zetten. Wat Generation Food wereldwijd gemeen heeft: een partnerschap met stadsbesturen, bedrijven, banken, universiteiten én gepassioneerde jongeren die ons voedselsysteem ten goede willen veranderen en er hun eigen inkomen mee verdienen.
In ons cacao en koffieprogramma creëren we kansen voor jonge vrouwen en mannen in plattelandsgebieden, van productie tot verwerking, marketing en kwaliteitscontrole tot het opzetten van een eigen bedrijf. In Ecuador steunen we jongeren om interne inspecteurs te worden in het certificeringsproces van UOPROCAE, een overkoepelende organisatie van cacaoproducenten. Zij worden opgeleid in cacaokwaliteit en certificeringsprocedures. In Peru werken we samen met de jongeren van koffie coöperatie Chirinos om een specifieke onderneming op te zetten die door het jeugdcomité wordt gerund: zij onderzoeken nu de productie en het op de markt brengen van een nieuwe aromatische drank, onder het merk “Aroma Chirinos”, met koffieschillen als hoofdingrediënt.
Bovendien coachen we jonge ondernemers bij het opzetten van hun eigen bedrijf, waarmee ze diensten leveren aan cacao- en koffieboeren: de verkoop van zaailingen en meststoffen, snoeien, oogsten, enzovoort. In Oogst-Congo steunt Rikolto jonge mannen en vrouwen om boomkwekerijen op te zetten en de jonge plantjes te verkopen aan de leden van vier koffie coöperaties. Met de financiële steun van IFAD hebben jonge ondernemers in 2019 in Lubero en Beni 816.950 zaailingen geproduceerd en verkocht. In Indonesië trainden we 50 jongeren uit het district Polewali Mandar in de basics van digitale landbouw, Internet of Things (IOT) en digitale marketing. Ondertussen ontwikkelden ze een digitaal marketingplatform voor cacaobonen, 4 prototypes (bijvoorbeeld een temperatuursensor voor fermentatie-eenheden ) en 3 op cacao gebaseerde producten (2 single origin cacaorepen en een drinkpoeder van cacao-gember).
De rijstproductie is grotendeels in handen van vergrijzende boeren. Dit generatieprobleem ondermijnt de duurzaamheid van de rijstsector op middellange en lange termijn. Als onderdeel van ons rijstprogramma ondersteunen we jongeren bij het opnemen van een rol als rijstproducent, als actor in andere delen van de rijstwaardeketen of als dienstverlener aan de rijstsector. We werken ook aan een grotere participatie van jongeren in de collectieve besluitvorming binnen lid organisaties en organen van de rijstsector. In ons programma voor duurzame rijst steunen we coöperaties om de SRP – norm toe te passen; deze norm bevat ook eisen die specifiek relevant zijn voor de inclusie van jongeren.