De laatste maanden verschenen verschillende nieuwsartikels over de aanzienlijke stijging van de cacaoprijzen. Een slechte oogst en groeiende afnemersmarkt leiden tot een tekort aan cacaobonen, wat de prijs de hoogte in jaagt. Zo is de prijs momenteel 4.100 euro per ton, de hoogste in bijna 50 jaar. Toch zien de cacaoboeren nauwelijks iets van dit geld.
De prijsstijging is te verklaren door een samenloop van factoren. Wereldwijd neemt de populariteit van chocolade toe, terwijl de productie van cacaobonen lijdt onder toenemende druk van de klimaatverandering. Cacaoplantages in West-Afrika werden dit jaar bijvoorbeeld zwaar getroffen door overvloedig veel regenval, met als gevolg destructieve overstromingen. Ook de plantage van chocolatier Dominique Persoone in Mexico lijdt onder extreme temperatuurschommelingen.
Chocolatier Dominique Persoone reageert in een artikel van de VRT: “De stijging van chocoladeprijzen op zichzelf is niet problematisch is, zolang dit geld naar de boeren gaat.”
Daar zit het probleem juist. Want terwijl de boeren er alles aan doen om zoveel mogelijk cacaobonen te produceren, lobbyen grote chocolademerken achter de schermen om overheden de prijzen te doen verlagen, aldus Voice en de Standaard. Dit door aankoop uit te stellen of over te schakelen naar andere boeren. Volgens Voice weigeren de grote merken cacao aan een hogere prijs aan te kopen aangezien dit te nefast zou zijn voor hun bedrijf. Dit staat regelrecht tegenover het feit dat dezelfde merken miljardenwinsten draaiden in hun chocoladeafdeling. Door de macht van deze bedrijven staan kleine boeren machteloos en maken de cacaoboeren geen kans om gebruik te maken van de prijsstijging.
Caroline Huyghe, voormalig collega bij Rikolto en nu werkzaam als chocolatier, benadrukte eerder dit jaar in Knack de rol van de klimaatcrisis in de chocoladeproductie. De cacaoboom is een delicate plant die slechts op een kleine strook op onze planeet kan gedijen. Aan de ene kant bedreigt de klimaatopwarming dit gebied waardoor de productie van cacaobonen steeds minder succes kent. Als gevolg breiden boeren hun cacaovelden uit, ten koste van eeuwenoude bossen die anders als krachtige buffer zouden dienen tegen de klimaatcrisis. Het is dus een vicieuze cirkel. Daarbovenop is het productieproces van chocolade een vervuilend proces, variërend van uitputtende monocultuur tot het wereldwijd transport met zwaar vervuilende vrachtschepen.
De huidige aanpak van chocolade- en cacaobedrijven om het inkomen van boeren te doen stijgen, heeft slechts een minimale impact. “Dit komt omdat de meeste programma’s focussen op het veranderen van de productiemethoden van de boeren, terwijl bedrijven beter zouden focussen op het veranderen van de eigen aankooppraktijken”, zegt Liesbeth Van Meulder van Rikolto.
Het idee achter goede aankooppraktijken is dat je de living income referentieprijs (LIRP) betaalt aan de boer. Dat is de prijs die aan de boer betaald wordt om de kloof naar een leefbaar inkomen te dichten. Naast een leefbare prijs maken ook transparantie en langetermijncontracten deel van goede aankooppraktijken om het risico voor de boeren te beperken.
“Geen van de andere grote chocolade- of cacaobedrijven betaalt vandaag rechtstreeks hogere prijzen aan de boeren”, zegt Liesbeth Van Meulder. “Enkel Tony's Chocolonely, Colruyt Group en Oxfam Fair Trade hanteren de Living Income Reference Price en investeren aanvullend in ondersteuning voor diversificatie van inkomsten, hogere productiviteit en toegang tot leningen.”
Jaarlijks investeert Rikolto met hulp van ons netwerk sterk in het ondersteunen van cacaoboeren. “Het verbeteren van de productiviteit en het integreren van duurzame productiemethoden staat ook bij ons centraal. Maar dat kan enkel als je ook inclusieve handelsrelaties op lange termijn tot stand brengt, met een faire verdeling van winsten en risico’s. Zo creëer je een win-win die het boeren mogelijk maakt om in hun eigen bedrijf te investeren.”
Op deze wijze draagt Rikolto bij aan het verbeteren van de levenskwaliteit van de boeren, terwijl tegelijkertijd de impact op het klimaat wordt verminderd. Lees hier meer over deze aanpak en hoe jij kan helpen.
Auteur: Daan Vanreppelen - Stagiair communicatie Rikolto in België
.jpg)