Op 17 november stelde de Europese Commissie een nieuwe wet voor om producten die voortkomen uit ontbossing van de EU-markt te weren. De uitbreiding van de landbouw die de EU-markten voedt, vernietigt bossen en waardevolle ecosystemen op onze planeet en verwoest de bestaansmiddelen en woonplaatsen van de mens.
WWF analyseerde de het wetsvoorstel en concludeert: "De wet bevat sterke elementen, maar beantwoordt niet aan sommige belangrijke om de consumptie van Europeanen los te koppelen van de vernietiging van de natuur."
De wet wil de impact van de consumptie in de EU op de bossen in de wereld tot een minimum beperken. Dat het wetsvoorstel er nu ligt, is mede het resultaat van de #Together4Change-campagne, die al ruim een jaar door onder meer WWF wordt getrokken in heel Europa en waar Rikolto mee partner van is.
“1,2 miljoen burgers hebben gevraagd om een wet die ontbossing voor eens en voor altijd van hun bord weert. Met dit voorstel laat de Commissie zien dat zij heeft geluisterd - maar slechts met één oor", zegt Béatrice Wedeux, beleidsmedewerker bossen bij WWF-België. "Helaas zijn er nog steeds grote hiaten in de wet waardoor producten die in verband worden gebracht met de vernietiging van de natuur of schendingen van de mensenrechten toch op de EU-markt kunnen komen.”
De tekst bevat sterke elementen, zoals de eis dat alle producten die op de EU-markt komen, vrij moeten zijn van ontbossing en aantasting van bossen, en legaal moeten zijn volgens de normen van het producerende land. Bovendien wordt in de tekst bepaald dat alle producten traceerbaar moeten zijn tot aan de plaats van oorsprong, d.w.z. de plaats waar zij zijn geproduceerd of geoogst.
Bovendien voorziet het voorstel in krachtige handhavingsmaatregelen in de hele EU, met inbegrip van boetes die in verhouding moeten staan tot de veroorzaakte milieuschade en de waarde daarvan, alsook in een duidelijker kader voor de lidstaten voor de uitvoering van controles en inspecties.
Toch stipt WWF ook belangrijke minpunten aan. Ten eerste zijn andere ecosystemen niet opgenomen in de wet, zoals graslanden en savannes. Curiciale maar bedreigde ecosystemen zoals de Braziliaanse Cerrado-savanne blijven daarmee onbeschermd.
Ten tweede wordt er gesproken over "laag risico" landen. Dit dreigt de markt te verstoren en oneerlijke concurrentie te creëren, aangezien producten met een hoog risico ook kunnen worden verscheept via landen met een laag risico.
Ten derde maakt het wetsvoorstel te weinig melding van mensenrechten. Zo wordt niet voorkomen dat producten die in verband worden gebracht met schendingen van de rechten van inheemse volkeren en lokale gemeenschappen op de EU-markt worden gebracht.
Tot slot worden niet alle relevante producten opgenomen. Rubber en maïs zijn uitgesloten omdat zij slechts een klein deel van de ontbossing voor hun rekening nemen, hoewel zij tot de top 10 van de invoer van de EU behoren die met de vernietiging van de natuur in verband wordt gebracht.
"Een wet zoals deze is een cruciaal instrument om te zorgen dat alle bedrijven op een gelijkwaardige manier verantwoordelijkheid moeten nemen over hun aanvoerketens", zegt Jelle Goossens van Rikolto. "Het is een belangrijke stap om duurzame praktijken tot nieuwe mainstream te maken. De ambitie moet dus hoog liggen."
"Het is nu aan het Europees Parlement en de lidstaten, waaronder onze Belgische ministers, om de lat hoger te leggen en deze wet zo sterk te maken als nodig is om de consumentenvoetafdruk van de EU echt aan te pakken - en de rest van de wereld te inspireren om dit voorbeeld te volgen.” besluit Béatrice Wedeux van WWF.
.jpg)