Ophef, reuring en consternatie: Stad Gent wil dat minstens de helft van de eetkramen tijdens de Gentse feesten een volledig vegetarisch aanbod heeft. De nekslag voor onze felbevochten vrijheid? Of mag een overheid zo ingrijpen in ons leven?
Er zijn goede redenen voor. Ook het laatste klimaatrapport van het IPCC zet minder vlees eten bovenaan de lijst van te nemen maatregelen, samen met het uitfaseren van fossiele brandstoffen. Maar die argumenten vertalen zich niet naar beleid, getuige de lange rij gemiste klimaatdoelen.
“We weten wat we moeten doen, maar we weten niet hoe we daarna nog verkozen raken”, is daarbij de versleten dooddoener. Maar of het nu mobiliteit of voeding betreft, een overheid heeft de opdracht om de omgeving te vormen. Ze doet dat nu ook, al is “misvormen” een betere term.
Subsidieer je bedrijfsauto’s, snelwegen en parkings, dan krijg je het “rationele” gedrag waarbij we een auto van tienduizenden euro's kopen die 95% van de tijd stilstaat, om ons de overige 5% van de tijd stapvoets voort te bewegen in een file.
Recent onderzoek van Sciensano over de impact van de voedselomgeving toonde aan dat de toename van fastfoodrestaurants en gemakswinkels rond scholen leidt tot meer overgewicht bij jonge kinderen. We eten wat in de buurt is, wat aangeprezen wordt of wat we gewoon zijn. Doe effe rustig met die vrije keuze.
"De weg naar een betere wereld loopt over een dubbel spoor. Ten eerste: maak het belachelijk gemakkelijk. Ten tweede: geef een beter feest dan zij die de wereld ruïneren."
Je zou er moedeloos van worden, maar dezer dagen neig ik naar het cynisch-optimisme. Het recente verleden leert ons namelijk dat we performante maatregelen kunnen nemen… zij het om de verkeerde reden.
Flashback naar 2016. Horror in Nice en Berlijn. 100 mensen sterven wanneer terroristen met vrachtwagens inrijden op een winkelstraat en een kerstmarkt. Ons land is nog in shock van 22 maart. De politieke dadendrang staat op scherp. Onder de vlag van antiterreurbeleid, worden straten en pleinen met betonblokken en zware politievoertuigen ontoegankelijk gemaakt voor auto’s. Een radicaal beleid pro voetgangers en fieters... par accident.
De huidige geopolitieke situatie schept dus mogelijkheden.
Maximaal 90 kilometer per uur op de autosnelweg, de verwarming lager, hernieuwbare energie: nu kan het gebeuren. Voor properder lucht, het klimaat of de verkeersveiligheid? Welnee, voor onze portemonnee en tegen die van vijand Vladimir Poetin.
Het stadsbestuur van Gent laat het klimaat en het dierenleed ook beter rusten. Verkoop het vegetarische festivalkraam als een voorpost in de strijd voor onze vrijheid. De helft van het graan gaat naar veevoeder. Bij terugvallende Oekraïense graanoogsten en piekende prijzen is minder vlees eten een kwestie van zelfbehoud voor de feestvierder. Minder vlees betekent dat er meer en goedkoper graan overblijft voor, ik zeg maar wat, bier.
Goed, ik badineer, maar de weg naar een betere wereld loopt over een dubbel spoor.
Ten eerste: maak het belachelijk gemakkelijk. Zoals we bedrijfswagens uitdelen met leaseformules die de gebruiker ontzorgen van alle gedoe, zo moet je ook de installatie van warmtepompen, zonnepanelen en isolatie regelen. Als ik dat zelf moet uitzoeken, komt het er niet van. Dezelfde logica gaat op voor het matigen van de vleesconsumptie. Maak het makkelijk, lekker en betaalbaar, en we zullen er zelfs niet bij stilstaan.
Ten tweede: geef een beter feest dan zij die de wereld ruïneren. Als we de planeet redden, mag het daar ook plezant zijn. Je medemens op een drammerig toontje onderwijzen over wat hij of zij anders moet doen, heeft het tegenovergestelde effect. Aanvaard dat een groot deel van de mensen het juiste zal doen om de verkeerde reden: omdat het goed staat, omdat het goedkoop, leuk, lekker of makkelijk is.
Aan de eetkramen op de Gentse Feesten om dat allemaal te bewijzen.
Deze tekst verscheen eerder als column in Trends van 14/04/2022...
.jpg)