Koffie uit Congo verschepen in corona-tijden: een hindernissenparcours

Begin mei stuurde de coôperatie Kawa Kanzururu via Malongo een container met Arabica koffie naar Walter Matter Coffee in Zwitserland. Op 2 mei passeerde de zending de Congolese grens in Kasindi, Beni in de provincie Noord-Kivu. Hoe verliep deze zending vanuit de DR Congo in tijden van het coronavirus waarin de staatskantoren in slow motion werkten, en wat waren de belangrijkste knelpunten? Roger Tata Wa Makolo, directeur van de coöperatie, legt uit.

Welke moeilijkheden heeft u ondervonden bij het exporteren van deze koffie?

Het eerste probleem was de verpakking. We hadden moeite om voldoende zakken te vinden omdat we zelf geen grote voorraad hadden. We hadden wel voldoende jutezakken. Maar van de zogenaamde Grainpro-zakken hadden we er onvoldoende. Twee andere coöperaties die door Rikolto in Congo worden gesteund, Kawa Kabuya en COOPADE, hebben ons geholpen met die zakken.

Het tweede probleem betrof de betaling. Normaal gesproken worden wij betaald in dollars. Maar voor deze container waren we verplicht de betaling in Congolese frank te aanvaarden omdat er niet genoeg buitenlandse valuta ter beschikking waren bij de banken. Alleen krijgen we daarbij van de bank een tarief dat lager is dan het gangbare tarief in ons werkgebied. De eerste keer kregen we van de bank 1750 frank, terwijl het gangbare tarief voor de boeren op 1820 frank lag. En als de bank ons vandaag de dag 1820 Congolese frank biedt, ligt het gangbare tarief al op 1900 frank! Dit lage banktarief in Congolese frank, maakt het ons niet gemakkelijk om zaken te doen met de boeren, ook aangezien onze producenten al gewend zijn aan de Ugandese shilling.

Een ander probleem stelde zich op het vlak van de werkregeling. Een lading koffie samenstellen is heel arbeidsintensief en vraagt veel mankracht. Maar door de corona-crisis en de ‘social distancing’ moesten we dit afhandelen met veel minder volk. Dit had twee gevolgen. Het eerste was dat het veel langer duurde dan verwacht om de partij koffie te verzamelen en klaar te maken voor verscheping. Waar het normaal zo’n 15 dagen duurt om een container vertrekkensklaar te krijgen, liep dat door de corona-crisis op tot 25 dagen. Dat had bovendien als gevolg dat de kosten voor het klaarmaken van de container hoger opliepen dan in normale omstandigheden.

Levert deze vertraging in de levering een boete op vanwege de kopers?

De latere leveringsdatum heeft ons gelukkig niets gekost omdat de koper zich bewust is van de moeilijkheden die de corona-pandemie met zich meebrengt. Toen de lading koffie klaar was voor levering, bleek de expediteur van Walter Matter Coffee trouwens zelf niet beschikbaar om voor het vervoer in te staan.

Hoe ziet u, gezien deze uitzonderlijke omstandigheden, de toekomst van de koffie-industrie?

Als er, zoals nu, een probleem is in de koffie-keten, van productie tot consumptie, moeten we het ergste vrezen. Vooral als dat zich situeert op het niveau van het branden van de koffie, dat nu bijna tot stilstand is gekomen. Neem het voorbeeld van Malongo Coffee. Deze opkoper vertelde ons dat er nog nauwelijks verkoop is omdat er ook niet meer gebrand wordt. Zonder productie is er geen verkoop. Als deze opkoper bijvoorbeeld al zou willen anticiperen op bestellingen van groene koffie voor het hoogseizoen, dan blijft het heel moeilijk om een duidelijk zicht te krijgen op de marktevolutie.

De toekomst ziet er onzeker uit. Als er door de pandemie niet normaal gebrand wordt, zal dit gevolgen hebben voor de voorraad groene koffie van deze opkopers. En als de zaken zich verder ontwikkelen zoals nu, kunnen de prijzen op de beurs van New York drastisch dalen. En als de prijzen dalen, kunnen de koffieboeren ontmoedigd raken omdat het gewas niet meer rendabel is … Laten we onze vingers kruisen dat dit niet gebeurt.

Hoe verzamelen en verwerken jullie koffie nu en hoe zorg je voor veiligheid en kwaliteit in de micro-wasinstallaties?

Op onze micro-was-stations, werken we vandaag met sensibilisering van de boeren. Aangezien we bezig zijn met de voorbereiding van de certificering van de koffie gaan onze agronomen rond bij alle was-stations. Ze maken de koffietelers bewust van de noodzaak om alle voorzorgs- en veiligheidsmaatregelen goed toe te passen. Voor de microstations die in gebruik zijn, zijn naast het invoeren van de afstandsregeling, ook voorzieningen geïnstalleerd om regelmatig de handen te wassen.

Waarom zijn sommige microstations niet in gebruik? Komt het door corona?

Voor de ‘kleine oogst’, in deze periode van het jaar, zijn slechts 10 van de 24 microstations in gebruik. Dat komt niet door de coronavirus pandemie, het heeft gewoon te maken met de productie. Onze productieomgeving is in tweeën gesplitst. Het Vusongora-gebied is het enige gebied waar nu productie is, de zogenaamde ‘kleine oogst’. Later volgen de regio’s van Rugetsi en Thako. Elders is er maar één seizoen.