Secundaire scholen die gezonde tussendoortjes willen aanbieden aan hun leerlingen kunnen zich inschrijven voor ‘Snack & Chill’. Dit project van het Vlaams Instituut Gezond Leven en o.a. Rikolto brengt fruit, groenten en water met een smaakje op school voor een lage prijs, in een gezellig kader.
"Vanuit ons programma GoodFood@School werken we er hard aan om alle spelers mee te krijgen rond gezonde en duurzame voeding op school", vertelt Jen Willems, die voor Rikolto Snack & Chill mee tot stand bracht.
"Anderhalf jaar geleden zaten we voor de eerste keer samen rond de tafel met de verschillende retailers. Op welke manier kunnen ze gezonde en duurzame voeding mee op de kaart zetten in scholen? Al gauw stelden we vast dat we het engagement van de supermarkten konden koppelen aan een onderzoek van Gezond Leven over hoe jongeren aangezet worden om fruit en groenten te eten. Na veel overleg en een grondige testfase, komen we nu met het resultaat: Snack & Chill."
Snack & Chill wil leerlingen van (buiten)gewone secundaire scholen gezonde tussendoortjes aanbieden op een ‘chille’ plek, zoals een winkeltje of bar. Een idee dat aanslaat. Tijdens het testproject kocht 47% van de leerlingen een stuk of wat hapklaar fruit, waarvan 75% meerdere keren. 84% van de leerlingen vond het project leuk.
De 19 testscholen verkochten 4 à 6 weken groenten en fruit, minstens 1 keer per week. Meisjes kochten meer fruit of groenten dan jongens en de 3de graad bleek happiger op het gezonde aanbod dan andere graden. Het gezonde aanbod werd dus goed ontvangen en viel zelfs in de smaak.
Rikolto legde tijdens de ontwikkelingsfase van het project de focus op het duurzame aspect van het groenten en fruit. "Zo is er is aandacht voor binnenlands en seizoensgebonden fruit en groenten, en de mogelijkheid om met korte keten te werken", zegt Jen.
Gezonde snacks verkopen op school én zorgen dat ze in de smaak vallen: niet makkelijk. Er moet draagvlak zijn. “De meeste leerlingen halen chocolade of chips in het winkeltje op de hoek of in een automaat. Je kan niet van dag 1 op dag 2 fruit en groenten verkopen en verwachten dat het meteen een megasucces wordt. Zoiets gebeurt best stap voor stap, met de nodige ondersteuning. En dat biedt Snack & Chill”, vertelt projectleider Laura Vandeweghe van Gezond Leven.
Scholen die zich inschrijven, krijgen een uitgebreid startpakket. Dat bevat o.a. een stappenplan met tips over hoe je het project vormgeeft, hoe je ervoor zorgt dat het in de smaak valt en hoe je leerlingen motiveert om ervoor te kiezen. Verder zijn er handige documenten, zoals voorbeeldmailtjes en -brieven voor leerlingen en ouders. En een online vragenlijst waarmee de school bij leerlingen kan polsen wat die juist willen als snacks. De eerste 150 scholen die zich inschrijven, krijgen een kit vol praktische materialen zoals snijplanken, messen … Dat wordt gefinancierd vanuit het Oog voor Lekkers-project.
“Scholen kiezen zelf hoe ze de ‘chill’ruimte inkleden, maar participatie van leerlingen is heel belangrijk”, vertelt Laura. Zo maakten de leerlingen uit het Don Bosco Mariaberg Instituut in Essen een mobiele fruitbar uit wegwerpmaterialen. Het project doet dus meer dan gezonde snacks aanbieden. Het wil leerlingen zo veel mogelijk betrekken en inspraak geven. In de opbouw en aankleding van de plek, in de organisatie, maar ook in het bereiden en verkopen van de snacks.
De prijs van de snacks was volgens veel leerlingen een belangrijke reden waarom de winkeltjes populair waren. Deelnemende scholen kunnen korting krijgen op groenten en fruit, dankzij de steun van ALDI, Colruyt en Delhaize. Zo kunnen leerlingen hun tussendoortjes goedkoper aankopen op school.
"Niet onbelangrijk, aangezien opvallend meer leerlingen fruit en groenten kopen als die verkocht worden voor 20 cent per portie i.p.v. 30 cent of meer. Scholen die zich inschrijven kunnen kiezen of ze de korting al dan niet willen. De korting biedt niet alleen een financieel voordeel, het is ook een incentive voor de school om tijdig met het aanbod van groenten en fruit te starten.