Als iedereen mee aan tafel kan en mag, kom je tot betere oplossingen. De samenwerking tussen supermarktketen La Colonia en de lokale boeren in Honduras is een voorbeeld van hoe het anders kan. Inclusive Business in de praktijk.
“De consument is altijd de slimste van de klas”. Aan het woord is Abner Zuniga van La Colonia in Tegucigalpa, Honduras. Zij aan zij met Walmart, is het de grootste supermarktketen van het land. “Alleen de consument weet exact welke prijs hij voor welke producten wil geven: hij maakt in één tel de vergelijking met de andere supermarkten en bovendien ook met de informele markt. De consument weegt telkens opnieuw af of deze prijs evenredig is met de garantie op voedselveiligheid, met de smaak, de vorm, de textuur.” En wat blijkt? De Hondurese consument kiest voor producten van eigen bodem. Maar die moeten beschikbaar zijn.
La Colonia heeft vandaag 50 winkels, verspreid over het hele land. Men schat dat er vandaag in Honduras zo’n 3 miljoen mensen (ongeveer 30% van de bevolking) hun inkopen doen in de supermarkten. “Met een groei van 5 tot 6 winkels per jaar is La Colonia dus op zoek naar producenten die op lange termijn moeten kunnen bijbenen”, zegt Cesar Maradiaga, manager van het Consorcio Agrocomercial de Honduras. “Als familiale landbouwers slagen wij daar enkel in door een stevig plan van aanpak.”
“Kleine familiale landbouwers staan al jarenlang voor grote uitdagingen”, vertelt Cesar. “Ze hebben geen toegang tot fondsen. Ze zijn vaak ver verwijderd van de hoofdstad, en van elkaar”. Bovendien blijkt investeren in familiale landbouw vandaag een groot risico in te houden voor banken. Hierdoor moeten steeds weer particuliere investeerders gezocht worden, en die spelen volgens hun eigen regels.
Boeren hebben af te rekenen met heel wat onzekerheden: korte-termijn-contracten met de formele markten, grote concurrentie tussen de vele KMO’s met gelijkaardige producten, een ongelijke vraag naar groenten gedurende het jaar, het niet nakomen van contracten door de opkoper… Daarnaast zorgde de vertraagde uitbetaling vanwege de supermarkt voor onzekerheid en een tekort aan werkkapitaal voor de bedrijven in kwestie. “Samenwerken is voor ons de oplossing”.
Het Consorcio Agrocomercial de Honduras is een alliantie van acht onafhankelijke KMO’s die beheerd worden door boeren. Het wil gemeenschappelijke en integrale antwoorden bieden op een aantal problemen waar ze mee geconfronteerd worden. De formele markten (o.a. de supermarkt La Colonia) stellen bijvoorbeeld veel hogere eisen dan de informele markt doet. Dit resulteerde in een hoge graad van afgewezen producten: bij La Colonia werd bijvoorbeeld tot 40 procent van de fruit- en groenteleveringen afgewezen omwille van kwaliteitsproblemen. Voor de supermarkten was een kwaliteitsvol aanbod uit Honduras dan ook ontoereikend: een studie uit 2006 toont aan dat tot dan toe meer dan 80% van de geconsumeerde groenten geïmporteerd werd uit het buitenland.
In 2011 begon Rikolto samen met het Consorcio een proefproject om hen te ondersteunen in het versterken van productiecapaciteiten, inzamel- en naoogstprocessen, collectieve marketingstrategieën, en algemeen advies in ondernemen, management en administratie.
Ondertussen kan het Consorcio Agrocomercial de Honduras al heel wat verwezenlijkingen op zijn conto schrijven. Vandaag is de supermarktketen La Colonia hun belangrijkste klant. Door een hypereffectief productieproces werd de afwijzingsgraad van 40% tot 5% gereduceerd. Een vaste prijsklasse werd afgesproken en nieuwe markten werden aangeboord. Een collectieve merknaam voor de producten zag het levenslicht en werd geregistreerd: El Agricultor.
Door de samenwerking nam de hoeveelheid geïmporteerde groenten in de supermarkt af met 90%. Wie wint? De consument, de supermarkt en de Hondurese producent. “Want op de formele markt stijgt de prijs die de producent voor zijn product krijgt rap met 100 tot 200 procent”, bevestigt Maradiaga. Ongeveer 800 boeren gaan erop vooruit dankzij deze samenwerking.
Maar zo’n kwaliteitsstijging heeft natuurlijk ook investeringen nodig. Een derde partner in deze unieke samenwerking vond men in FICOHSA, een kredietbank. FICOHSA staat in voor 60% van de nodige investeringen. “Voor de bank is het ook belangrijk dat er op lange termijn wordt nagedacht”, voegt Cesar Maradiaga eraan toe.
“Vergeet niet dat ook banken op zoek zijn naar de sociale meerwaarde van een investering!” FUNDER en La Colonia legden elk ook 20% in de pot. Die samenwerking met een financiële instelling werkt bovendien als een veiligheidsgrendel. Stel dat La Colonia of het Consorcio om welke reden dan ook het schip willen doen zinken, dan zal FICAHSO dat niet laten gebeuren.
Maar niet enkel op de formele markt gaan de groenten van het Consorcio over de toonbank. We ontmoeten Abraham Silva op de Feria del Agricultor, de boerenmarkt van Tegucigalpa. Elke vrijdag en zaterdag zakken producenten van de verschillende regio’s van Honduras af naar de hoofdstad om hun groenten, fruit, vlees en vis aan de stedelingen te verkopen. “Wie hier komt kopen ligt het meest wakker van voedselveiligheid”, weet Abraham ons te vertellen.
“Neem nou deze tomaat. Ze ziet er lekker en gezond uit, maar niemand kan op zicht weten hoeveel chemische producten er zijn gebruikt in het productieproces. Supermarkten vragen veiligheidscertificaten, hier op de boerenmarkt zijn ze niet zo streng. Ons bedrijf, en bij uitbreiding alle bedrijven van het Consorcio Agrocomercial, garanderen een veilig product. En de mensen weten dat.” Hij lacht: “Mijn tomaten zijn even lekker en mooi aan de binnenkant als aan de buitenkant!”
.jpg)