Ratna’s verhaal is één van de duizenden verhalen van de boeren waarmee wij samenwerken in Indonesië en in de rest van de wereld. Steun hen tijdens de Week voor Goed Eten met een gift. Omdat jij een zak geeft om goed eten, kunnen Ratna en de andere vrouwen van Sejahtera er elke dag werk maken.
Maar je steunt niet enkel Ratna en de andere stadsboerinnen. Dankzij jouw steun kunnen we het effect van stadslandbouw op hitte-eilanden in steden verder onderzoeken.
RIKOLTOURBANHEATISLANDDEPOK(H)-1.JPG)
Ratna Setiawati is een 67-jarige boerin uit Depok, een stad van bijna 2,5 miljoen inwoners in Indonesië. Jezelf boerin noemen op een plaats met weinig groen en open ruimte, klinkt paradoxaal. Ondanks de beperkte ruimte en ongunstige omstandigheden, startte Rikolto in 2022 met een inspirerend project waarin Ratna en andere vrouwen tonen dat je met samenwerking, creativiteit en veerkracht zelfs de meest ondenkbare plekken kunt laten bloeien.
“Ik deed regelmatig, net zoals andere vrouwen, beroep op voedselbanken in de regio. Toen we hoorden over het landbouwproject kwam het idee om een boerenorganisatie op te richten ter sprake. Het enthousiasme groeide en enkele maanden later waren we officieel juridisch erkend als de vrouwelijke boerenorganisatie, Sejahtera.”
Stadslandbouw is nochtans niet evident. De percelen zijn er een stuk kleiner dan op het platteland en het is dan ook een kwestie van veel improvisatie en optimalisatie. Ratna en de vrouwen van Sejahtera kregen een voormalig stuk braakliggend terrein van 400 vierkante meter naast de snelweg toebedeeld. Hier kweken ze verschillende groenten, maar niet zonder obstakels op de minder vruchtbare stadsgrond.
RIKOLTOURBANHEATISLANDDEPOK(H)-9.jpeg)
“De grootste uitdaging is de grond zelf. Het stuk land werd eerder gebruikt als vuilnisbelt, waardoor de grond verontreinigd en minder vruchtbaar werd. Onze beperkte landbouwkennis was in het begin een probleem, maar dankzij de technische ondersteuning en opleidingen van Rikolto en de partners zien we een vooruitgang in het aantal succesvolle oogsten.”
Bovendien duikt er een bijkomend probleem op: de temperatuur. Stedelijke omgevingen zijn gemiddeld enkele graden warmen dan de omliggende landelijke gebieden en vormen zogenaamde, hitte-eilanden. De snelle urbanisering in Depok vervangt stukken natuur door gebouwen die warmte vasthouden en de wind blokkeren, waardoor de temperaturen stijgen. Én dat heeft ook een effect op stadslandbouw.
Om het effect van hitte-eilanden beter te begrijpen en steden zoals Depok beter te wapenen tegen klimaatsverandering, bundelt Rikolto, met ondersteuning van de Vlaamse overheid, de krachten met de NGO Perkumpulan Indonesia Berseru en de Universiteit van Bogor. De resultaten zijn alvast veelbelovend. Door de transformatie van braakliggende stukken grond naar velden vol groenten, daalde de gemiddelde temperatuur rond deze plekken in de stad nu al met 0.16° Celsius. De vegetatie op deze gronden slaagt er beter in om de hitte op te slaan, wat helpt om de temperaturen in de stad beter te reguleren.
Én dat is nodig, want tegen 2045 zal meer dan 70% van de bevolking van Indonesië – circa 277 miljoen inwoners - in steden leven. Zonder een sterk en veerkrachtig voedselsysteem wordt het onmogelijk om iedereen in de stad van voldoende, voedzaam voedsel te voorzien. Wanneer de landbouwgronden op het platteland verdwijnen, worden steden immers sterker afhankelijk van voedselstromen van andere regio’s.
Daarbovenop wordt er in Indonesië jaarlijks tussen de 24 en 48 miljoen ton voedsel verspild. Dat is enorm nefast voor het klimaat én het inkomen van boeren. Door dit verlies gericht aan te pakken, kunnen we de voedselzekerheid van miljoenensteden zoals Depok beter beschermen.
Onze aanpak begint bij het opleiden van boeren en boerinnen zoals Ratna. Rikolto en haar partners gaven 156 stadboeren van 6 boerenorganisaties, waaronder de Sejahtera, een opleiding over verschillende aspecten van de landbouw. 70% van deze boeren is ouder dan 35 jaar en 72% is vrouw. Op 6 ecologische demonstratievelden, in totaal 16.850 vierkante kilometer groot, leren de boeren zaaien, onderhouden, oogsten en composteren.
“De trainingen moedigden ons aan om niet alleen groenten te verbouwen en te verkopen, maar ook om ons inkomen te diversifiëren. Zo kweken we vissen die we voeden met de maden van onze compost. Uit de compost van de reststromen maken we dan weer organische meststof die we gebruiken én verkopen aan andere boeren. Een echt circulair model dus.”
Ratna ziet ook andere kansen met stadslandbouw door haar functie als voorzitster van PAUD (Early Childhood Education). Zo wil ze van haar bedrijf ook een educatieve plek maken waar kinderen kunnen leren over voeding en landbouw.
“Kinderen die in de stad leven hebben weinig of geen voeling met waar hun eten vandaan komt. Door hen uit te nodigen kunnen wij onze passie en kennis doorgeven aan de volgende generatie. Het zorgt voor meer respect en een beter begrip van de grenzen van onze natuur. Als ze het harde werk gaan appreciëren, zal er ook minder verspild worden.”
Van 10 tot 19 januari 2025 zetten we tijdens de Week voor Goed Eten het recht op goed eten in de kijker, samen met de mensen die er elke dag werk van maken. Jouw steun geeft een krachtig signaal aan politici en bedrijfsleiders om van goed eten een prioriteit te maken in het beleid, in de winkel en op school. Je helpt Rikolto om zich daarin vast te bijten en wereldwijd samenwerkingen op te zetten met mensen, zoals Ratna.
.jpg)