Rikolto en Stad Leuven delen dezelfde ambitie: gezonde en duurzame voeding voor alle Leuvense leerlingen beschikbaar én betaalbaar maken. Rikolto werkt met haar programma rond ‘goed eten op school’ nauw samen met de stad om scholen te ondersteunen.
Tijdens de Week Voor Goed Eten zetten Gent, Leuven en Antwerpen voedselinitiatieven in de kijker die werk maken van goed eten in de stad.
“We hanteren daarbij een integrale aanpak via de ‘Whole School Food Approach’”, legt Naomi Dries van Rikolto uit. “Dat wil zeggen dat we niet enkel kijken naar het voedingsaanbod, maar ook naar voedingseducatie, het voedingsbeleid en dat we de hele schoolomgeving meenemen in het verhaal.”
Een gezond voedingsaanbod op school vraagt een investering en vooral veel organisatie. “Om de scholen op weg te helpen, kregen ze een opstartsubsidie van de Stad Leuven”, vertelt schepen van onderwijs Lalynn Wadera. “Scholen met een hoog percentage kwetsbare leerlingen, krijgen bovendien een tussenkomst in de foodcost, want alle kinderen moeten gezond kunnen eten. Dankzij de begeleiding van Rikolto konden de projecten vlot opstarten.”
Elf scholen tekenden intussen in op die opstartsubsidies van de stad om goed eten op het menu te zetten. Dat kan van alles zijn: soep, gezonde tussendoortjes, ontbijt, warme maaltijden. Lokale leveranciers spelen daarbij een hoofdrol. Zoals de coöperatie Kort’om Leuven die fruit, groenten en soep levert.
Een van die scholen is de school voor buitengewoon basisonderwijs Woudlucht (BuBao), waar ze sinds september aan de slag gingen. Omdat ze vaststelden dat heel wat leerlingen met honger in de les zaten, werkten ze met Rikolto het idee uit om twee keer per week ontbijt en één keer per week soep voor alle leerlingen aan te bieden. Met de opstartsubsidie van de Stad Leuven kochten ze hiervoor het nodige materiaal. “We merken dat leerlingen ondertussen echt uitkijken naar de soepdagen en dat de ontbijtkarretjes snel leeg zijn”, vertelt Jana Goddé, financieel medewerker van de school.
Dat goed eten steeds vaker op het menu staat in Leuvense scholen, blijkt ook uit het pilootproject rond warme maaltijden in de scholengroep SMD-L (Sancta Maria, Sint-Jan en Mater Dei). Warme maaltijden waren er al langer beschikbaar in de drie scholen, maar nu zijn ze ook duurzamer, gezonder en kwaliteitsvoller. “Een serieuze verandering, maar we willen onze ecologische voetafdruk zo klein mogelijk houden.” zegt Jan Leenaerts, een van de directeurs van de scholengroep. “Dan helpt het om minder vlees te eten en zoveel mogelijk met lokaal geproduceerde voeding te werken. Bovendien is vegetarisch toegankelijker voor leerlingen met diverse achtergronden.”
Vijf andere Leuvense scholen nemen dan weer deel aan het Europese project SchoolFood4Change. “Scholen van over heel Europa werken hierbij samen aan goed eten op en rond de school en krijgen regelmatig de kans om hun ervaringen uit te wisselen”, zegt Naomi Dries van Rikolto.
Generation Food: Van vaag idee tot concreet voedingsconcept
Op 27 en 28 september 2023 startte het academiejaar met de Makeathon van Generation Food. Tijdens deze intensieve tweedaagse werken interdisciplinair samengestelde groepjes studenten van de UCLL en de KU Leuven aan nieuwe voedingsproducten op basis van lokale, plantaardige eiwitten. Een dag brainstormen, een dag experimenteren in de keuken. De studenten die vorig jaar de duurzame cornflakes Lupilicious ontwikkelden, kregen de publieksprijs bij de LE(J)ON Awards van de Leuvense Jonge Ondernemers én sleepten de European Future Food Solutions Award in de wacht.
Tuinieren zonder tuin: welkom in de buurtmoestuin!
Samen met de buurt je eigen groenten, fruit of kruiden kweken, ook als je geen eigen tuin hebt? Stad Leuven stelt openbare ruimte ter beschikking voor ecologische buurtmoestuinen. Elke buurt kan een aanvraag indienen. Na goedkeuring maakt de groendienst een stukje park, plantsoen of berm klaar, waarna de buurt aan de slag kan. Daarbij worden ook praktische tips gegeven om een buurtmoestuin, boomgaard of voedselbos te beheren.
In 2022 lanceerde stad Leuven ook een gezamenlijke moestuin met 46 Leuvenaars. De volkstuin is gelegen op het domein van het Psychiatrisch Verzorgingstehuis Salvenbos in Heverlee. Voor een kleine prijs kunnen Leuvenaars hier hun eigen groenten en fruit telen. “We hopen dat we hiermee nog meer organisaties of bedrijven inspireren om gronden ter beschikking te stellen”, zegt schepen David Dessers.
Ruimte voor vernieuwende landbouwprojecten
In 2020 stelde de stad en OCMW Leuven 10 gronden ter beschikking voor vernieuwende standslandbouwprojecten. Negen projecten werden toen goedgekeurd om van start te gaan. In 2022 kwamen er nog 12 extra gronden bij. Maar liefst 32 organisaties en individuen stelden zich kandidaat om een vernieuwend landbouwproject op één van de gronden uit te rollen. De Leuvense Voedsel- en Landbouwadviesraad (VLAR) selecteerde zeven projecten. Zo komen er onder meer een bloemenpluktuin en een nieuwe CSA-boerderij met zelfpluktuin.
De scholen werken samen met een nieuwe cateraar, vzw Foodatelier César. De vzw wil de kinderen met zoveel mogelijk nieuwe smaken laten kennismaken, van een simpele spaghetti tot een tajine en een kokoscurry. “De leerkrachten zijn alvast enthousiast. Bij de leerlingen zijn de reacties nog verdeeld”, merkt Naomi Dries op. “Al die nieuwe smaken zijn wat wennen, maar het is natuurlijk een pilootproject dat nog maar pas uit de startblokken is.”
Eind vorig jaar ging Stad Leuven een samenwerkingsovereenkomst aan met Rikolto voor dit ambitieuze project. Scholen krijgen financiële ondersteuning van de stad en inhoudelijke begeleiding van Rikolto. Op basis van de evaluatie krijgt de stad beleidsaanbevelingen voor de verdere ondersteuning van warme maaltijden in Leuvense basisscholen. “Zolang structurele middelen vanuit de Vlaamse overheid uitblijven, zorgen we er zo vanuit de stad voor dat meer scholen werk maken van gezonde voeding voor elk kind”, zegt schepen Lalynn Wadera.
.jpg)