In oktober trok ik samen met mijn collega's Katharina en Femke, en concullega Katrien (LetUs), naar Wenen voor de General Assembly van SchoolFood4Change, een consortium van partners uit heel Europa die samen werk willen maken van gezonde, duurzame schoolvoeding. Alle partners kregen er de kans om hun werk rond goed eten op school voor te stellen en tonnen inspiratie op te doen bij elkaar. Nu zijn we ondertussen weer thuis en kunnen we al die opgedane kennis verwerken in ons eigen dagdagelijks werk. Met een verslag zou ik alle richtingen uitgaan. Daarom licht ik graag enkele bedenkingen uit.
SchoolFood4Change (SF4C) is een Europees project dat van duurzame en gezonde voeding op school de norm wil maken. 12 EU-landen werken daarvoor samen en inspireren elkaar met een hele reeks ‘good practices’.
Als Belgische partner binnen het project mochten wij uiteraard niet ontbreken op de General Assembly. We organiseerden een posterbeurs met praktijkvoorbeelden van onze Whole School Food Approach van scholen over heel Europa. Alle aanwezigen konden stemmen op hun favoriet en het was de Slovaakse stad Vranov nad Topl’ou die zich tot winnaar mocht kronen met haar initiatief rond gezonde tussendoortjes.
We kregen ook de kans om in Wenen zelf even op verkenning te gaan en te proeven hoe ze daar werk maken van goed eten – letterlijk en figuurlijk! De studenten van de GAFA hotelschool bereidden een heerlijke en volledig plantaardige lunch voor ons. In de Augarten City Farm maakten we dan weer kennis met de eerste en tevens grootste moestuin voor kinderen in het centrum van Wenen. De kinderen kunnen er het hele jaar door bijleren over voeding. Inspirerend allemaal!
Maar goed, ik ging me beperken tot enkele bedenkingen. Een aantal partners vertelden verhalen die me zijn bijgebleven. Over slechte schoolinfrastructuur. Over armoede en honger. En over burgeroorlogen. Ze blijven hangen. Lees hieronder dus gerust even mee.
Naida Hota-Muminovic, de minister van Onderwijs van Sarajevo, de grootste stad van Bosnië en Herzegovina, vertelde over initiatieven om schoolmaaltijden te herwaarderen net buiten Europa. Voor ze minister werd, was ze leerkracht en directeur van een middelbare school, waardoor ze natuurlijk een hele ruime blik heeft op het thema. Een grote prioriteit voor haar is de renovatie van de schoolkeukens in lagere scholen. Een volgende stap in haar beleid is in te zetten op de eetcultuur op school. Het schoolrestaurant moet een aangename plek zijn waar je kan genieten van een warm bord en van elkaar kan leren. In schril contrast met wat het nu maar al te vaak is: allemaal op een rij in stilte eten met de neus naar de muur en een kwak niet al te gezonde calorieën naar binnen schuiven.
Hota vertelt hoe in Sarajevo vandaag, meer dan twintig jaar na de Joegoslavische burgeroorlog, nog steeds 50% van de kinderen in armoede leeft. Ze hint naar de oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten. En hoe die oorlogen dan wel misschien vandaag gevochten worden, ze ook de komende tientallen jaren zullen blijven nazinderen in de vorm van heel wat miserie en armoede.
Maar armoede situeert zich niet enkel in de nasleep van deze conflicten. Ook in de Europese Unie - gebouwd in de nasleep van die andere grote oorlog - leven er vandaag nog veel te veel kinderen in armoede. Leerkrachten vertellen ons hoe ze te maken krijgen met kinderarmoede op school. Ze zien het elke dag. We kennen allemaal leerkrachten die zelf brood bij kopen om een boterham te kunnen aanbieden in precaire situaties. Of scholen die ouders vragen om een solidariteitsbijdrage te leveren. Er zijn in België initiatieven zoals Brooddoosnodig die het netwerk rond de scholen mobiliseert om kinderen te voeden. Steden zoals Vilvoorde, Antwerpen en Gent zetten al ongelooflijke stappen om kinderen in armoede via schoolmaaltijden te ondersteunen. Mooi allemaal, maar zij kunnen dat natuurlijk niet alleen. We wachten nu dus nog op Vlaamse en Europese beleidsmakers.
Wij werken in tussentijd alvast verder aan goed eten op school hier in Vlaanderen. En met nieuwe inspiratie vanuit Wenen gaat dat eens zo goed!
We verzamelden praktijkvoorbeelden van scholen over heel Europa in onze 'Yearly State of Play'. Van schoolmoestuintjes en kookwedstrijden tot echte snack tastings, elke school bracht op hun manier onze Whole School Food Approach tot leven. Het werd zo een rijke verzameling boordevol inspirerende voorbeelden.
.jpg)